Lenfödem Nedir?
Dokulardaki atık maddelerin yaklaşık yüzde 90'ı  toplar damar sistemi ile kalbe geri taşınır. Yüzde 10'luk kısım ise büyük moleküllerdir ve toplar damar sistemine geçemez. Bu büyük moleküller lenfatik sıvıyı oluşturur ve lenfatik sistem aracılığı ile taşınır. Lenfatik sıvı proteinden zengin sıvıdır ve normal şartlar altında vücudun lenfatik yükünü taşıyacak kapasitededir. Lenfatik sistemin ayrıca vücudun bağışıklık sisteminde de görevi büyüktür ve mikroorganizmanın vücuda yayılımını engeller.

Lenfödem, vücutta lenf dolaşımında gerçekleşen yetersizlik ve bozukluğa bağlı olarak, protein açısından zengin olan intertstisiel sıvının cilt ve cilt altı dokularında birikmesi durumudur. Deri ve deri altı dokularında meydana gelen birikme sonucunda, lenf akım bozukluğu bulunan bölgelerde şişme meydana gelmektedir. 

Lenfödemin Sebepleri Nelerdir?
Lenfödem sebepleri, primer (birincil) ve sekonder (başka bir nedene bağlı) olmak üzere temel olarak ikiye ayrılmaktadır.

Primer lenfödem; Primer lenfödem, doğumdan gelen anatomik yapı sebebiyle lenfdolaşımındaki bozukluğa bağlı olarak ortaya çıkan lenfödemdir. Lenf damarlarında yeterince gelişme gerçekleşmemesi ya da hiç gelişme oluşmamasıyla meydana gelebilmektedir. 

Sekonder lenfödem; Lenf dolaşımında bozulmaya sebep olan bir sebep doğrultusunda ortaya çıkmaktadır. Lenf dolaşımında bozulmaya sebep olan ortaya çıktığı durumlar, en sık olarak lenf bezlerinin alındığı cerrahi operasyonlar sonrası (meme veya yumurtalık kanseri ameliyatları), radyoterapi, travma, bazı tropik parazit enfeksiyonları, malign tümörler, immobilite, selülit ve lenfanjit enfeksiyonları şeklinde sıralanabilmektedir.
Özellikle meme ve prostat kanseri ameliyatlarında lenf bezlerinin alınması sonrası, lenfödem meydana gelmesi en sık karşımıza çıkan lenfödem sebebini oluşturur.

Lipödem sonucu gelişen lenfödem; Genellikle kadınlarda görülen bir problem olup erkeklerde daha az  rastlanmaktadır.  Lipödemde, her iki bacakta da simetrik olarak yağ artışı görülmekte ve  kollarda da rastlanabilmektedir. 

Lenfödem Belirtileri Nelerdir?

• Belli bölgelerde şişkinlik
• Şişkinliğin olduğu bölgelerdeki eklemlerdhareket kısıtlılığı 
• Kol altı, kasık bölgelerinde ve sert olan yerlerde ağrı
• Ciltte gerginlik hissi ve sertlik
• Ağırlık hissi
• Görsel deformasyon 
• Tekrarlayan ataklarla enfeksiyonlar

Lenfödem Tedavisinde Amaç
Hastaya lenfödem nedir, ilerlemesi nasıl durdurulur, enfeksiyonlardan nasıl korunur, tedavisinde neler yapılır gibi konularda eğitim vermek Oluşan şişliği mümkün olduğunca azaltmak ve bu azalmayı sürdürmek ve kalıcı olabilmesini sağlamak Lenfatik sistem akışını arttırmak Deri bütünlüğünü korumak; enfeksiyon oluşumunu önlemek, var ise tedavi etmek Oluşan eklem kısıtlılıklarını çözmek, oluşmasını engellemek
  
KOMPLEKS DEKONJESTİF TEDAVİ BİLEŞENLERİ

Manuel Lenf drenajı: Manuel lenf drenajı teknikleri genellikle lenf drenajı yeterli olmayan alana komşu bölgedeki sağlıklı lenf nodlarının ve lenf damarlarının elle manipülasyonunu kapsamaktadır. 

Kompresyon Tedavisi: Manuel lenf drenajından sonra aktive olmuş lenf sisteminin etkinliğini koruma amaçlı yapılan özel bir bandajlamadır. Yapılan bandajlamada basıncın en uçtan itibaren çok dengeli şekilde ayarlanması ile kas aktivasyonu sırasında yüksek basınç, istirahat halinde ise düşük basınç uygulaması nedeniyle lenf sıvısının etkilenmiş uzuvda tekrar birikmesini önlemesi sağlar.

Lenfödem Egzersizleri:Lenf sıvısının akış hızı iskelet kasları tarafından sağlanan aralıklı dış basınca bağlıdır. Bu nedenle sıvı drenajına yardım etmek için kas aktivitesi gerekir. Egzersizin programının hastaya özel olarak tedavi yürüten fizyoterapist tarafından hazırlanan egzersiz programına dikkatli ve düzenli bir şekilde uygulanması tedavi için çok önemlidir.

Cilt Bakımı: Lenfödem bulunan deride cildin kurumasından dolayı Ph değeri 5.5 olan nemlendiricilerin kullanılması gerekir. 

Kızarıklık, ateş, şişlik, ısı artışı gibi enfeksiyon belirtilerine karşı   dikkatli olunmalı ve böyle belirtiler olduğunda doktora başvurulmalıdır.

Lenfödem riski altındaki bölge ayda bir kez mutlaka ölçülmelidir. Anlamlı bir değişiklik olması durumunda Doktorunuza yada Fizyoterapistinize mutlaka haber verilmelidir. 

Lenfödem, tedavisi olan kronik bir durumdur ve  lenfödeme sahip kişilerin daha iyi daha özgür bir yaşam sürdürebilmesi için çok önemlidir. 

Fzt. Buse KELEŞ